CentOS, viết tắt của Community ENTerprise Operating System, là một bản phân phối Linux mã nguồn mở, được xây dựng dựa trên mã nguồn của Red Hat Enterprise Linux (RHEL). Mục tiêu ban đầu của CentOS là cung cấp một hệ điều hành ổn định, an toàn, miễn phí và tương thích nhị phân với RHEL, phục vụ cho nhu cầu của các máy chủ và hệ thống doanh nghiệp.
Trong thế giới công nghệ thông tin, hệ điều hành đóng vai trò nền tảng cho mọi hoạt động của máy chủ và hệ thống. CentOS đã từng là một lựa chọn hàng đầu nhờ sự ổn định và tính bảo mật cao, thừa hưởng từ RHEL. Tuy nhiên, những thay đổi gần đây đã đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của CentOS và các lựa chọn thay thế tiềm năng.
Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về CentOS, từ lịch sử hình thành, những cột mốc quan trọng, đến tình hình hiện tại và các hệ điều hành có thể thay thế. Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những khía cạnh này một cách chi tiết và dễ hiểu.
CentOS Là Gì? Nền Tảng và Đặc Điểm
CentOS, như đã đề cập, là một bản phân phối Linux. Điều này có nghĩa nó là một hệ điều hành hoàn chỉnh, bao gồm nhân Linux và các phần mềm hệ thống khác. Điểm đặc biệt của CentOS là nó được xây dựng từ mã nguồn của RHEL, một phiên bản Linux thương mại rất uy tín và được tin dùng trong môi trường doanh nghiệp.
Sự tương thích nhị phân với RHEL là một trong những đặc điểm quan trọng nhất của CentOS. Điều này có nghĩa là các phần mềm được biên dịch và chạy trên RHEL thường cũng có thể chạy tốt trên CentOS mà không cần sửa đổi. Đây là một lợi thế lớn cho các tổ chức muốn có một hệ điều hành ổn định và đã được kiểm chứng nhưng không muốn trả phí bản quyền của RHEL.
CentOS nổi tiếng với tính ổn định cao. Các bản cập nhật và nâng cấp thường được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi phát hành, giúp giảm thiểu nguy cơ gặp lỗi trong quá trình vận hành. Điều này rất quan trọng đối với các máy chủ và hệ thống cần hoạt động liên tục và ổn định.
Bên cạnh đó, CentOS còn được biết đến với tính bảo mật mạnh mẽ. Nó thường xuyên nhận được các bản vá bảo mật kịp thời từ Red Hat, giúp bảo vệ hệ thống khỏi các mối đe dọa an ninh mạng. Đây là một yếu tố then chốt đối với các doanh nghiệp và tổ chức xử lý dữ liệu nhạy cảm.
Một ưu điểm khác của CentOS là nó hoàn toàn miễn phí và là mã nguồn mở. Người dùng có thể sử dụng, phân phối và sửa đổi nó một cách tự do mà không phải trả bất kỳ chi phí nào. Điều này đã làm cho CentOS trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho cả cá nhân, tổ chức nhỏ và các tập đoàn lớn.
Đối tượng người dùng chính của CentOS rất đa dạng. Các quản trị viên hệ thống (system administrators) thường sử dụng nó để quản lý và duy trì các máy chủ. Các kỹ sư DevOps cũng ưa chuộng CentOS cho môi trường phát triển và triển khai ứng dụng. Nhà phát triển phần mềm có thể sử dụng nó làm nền tảng để xây dựng và thử nghiệm ứng dụng. Ngoài ra, sinh viên, người học và các chuyên gia bảo mật cũng có thể sử dụng CentOS để nghiên cứu và thực hành.
Nguồn: Hệ Điều Hành CentOS Là Gì? Ai Nên Dùng Hệ Điều Hành CentOS? | InterData
Lịch Sử Phát Triển Của CentOS
Dự án CentOS được thành lập vào năm 2004, với mục tiêu xây dựng một bản phân phối Linux miễn phí dựa trên RHEL. Cộng đồng những người phát triển và duy trì CentOS đã làm việc một cách độc lập trong nhiều năm để đảm bảo sự ổn định và tương thích của hệ điều hành.
Trong suốt quá trình phát triển, CentOS đã trải qua nhiều phiên bản khác nhau, tương ứng với các phiên bản của RHEL. Các phiên bản phổ biến bao gồm CentOS 5, 6, 7 và 8. Mỗi phiên bản đều mang đến những cải tiến và tính năng mới, đồng thời kế thừa sự ổn định và bảo mật từ RHEL.
CentOS 7, được phát hành vào năm 2014, đã trở thành một trong những phiên bản được sử dụng rộng rãi nhất nhờ vòng đời hỗ trợ dài hạn. Nó cung cấp một nền tảng vững chắc cho nhiều ứng dụng và dịch vụ khác nhau.
Đến năm 2019, Red Hat, công ty đứng sau RHEL, đã chính thức hợp tác chặt chẽ hơn với dự án CentOS. Điều này đã dẫn đến những thay đổi quan trọng trong cách phát triển và phân phối của CentOS.
Bước Ngoặt Quan Trọng: CentOS Linux Ngừng Hỗ Trợ và Sự Ra Đời của CentOS Stream
Vào tháng 12 năm 2020, Red Hat đã đưa ra một thông báo gây bất ngờ cho cộng đồng người dùng CentOS. Họ tuyên bố sẽ ngừng hỗ trợ CentOS Linux sau phiên bản 8 (vào cuối năm 2021) và tập trung vào CentOS Stream.
Lý do chính cho sự thay đổi này là để CentOS Stream có thể đóng vai trò là phiên bản phát triển thượng nguồn (upstream) cho RHEL. Điều này có nghĩa là các tính năng và cải tiến mới sẽ được giới thiệu và thử nghiệm trong CentOS Stream trước khi chúng được đưa vào RHEL.
CentOS Stream là một bản phân phối phát triển liên tục (rolling release). Khác với CentOS Linux là có các bản phát hành lớn theo chu kỳ, CentOS Stream nhận được các bản cập nhật phần mềm thường xuyên hơn. Điều này giúp người dùng tiếp cận các công nghệ mới nhất một cách nhanh chóng.
Tuy nhiên, sự khác biệt này cũng có nghĩa là CentOS Stream có thể không ổn định bằng CentOS Linux truyền thống, vốn được thiết kế để có độ ổn định cao trong thời gian dài. Điều này đã gây ra nhiều lo ngại cho những người dùng quen với sự ổn định của CentOS Linux trong môi trường sản xuất.
Thời điểm chính thức ngừng hỗ trợ cho CentOS Linux 8 là vào ngày 31 tháng 12 năm 2021. CentOS Linux 7 sẽ tiếp tục nhận các bản cập nhật bảo mật cho đến ngày 30 tháng 6 năm 2024. Sau thời điểm này, cả hai phiên bản sẽ không còn được hỗ trợ chính thức nữa.
Sự thay đổi này đã tạo ra một khoảng trống trong thị trường hệ điều hành máy chủ miễn phí và ổn định, dẫn đến sự xuất hiện và phát triển mạnh mẽ của các lựa chọn thay thế.
Các Lựa Chọn Thay Thế Hàng Đầu Cho CentOS Linux
Sau khi Red Hat thông báo ngừng hỗ trợ CentOS Linux, nhu cầu tìm kiếm các hệ điều hành thay thế đã tăng lên đáng kể. May mắn thay, cộng đồng mã nguồn mở đã nhanh chóng đáp ứng nhu cầu này bằng cách phát triển các hệ điều hành Linux mới.
Rocky Linux:
Rocky Linux là một trong những lựa chọn thay thế phổ biến nhất cho CentOS Linux. Dự án này được thành lập bởi Gregory Kurtzer, một trong những người sáng lập dự án CentOS ban đầu. Mục tiêu của Rocky Linux là cung cấp một bản phân phối ổn định, tương thích nhị phân 100% với RHEL, và được cộng đồng quản lý.
Tính tương thích cao với RHEL là một ưu điểm lớn của Rocky Linux. Người dùng có thể dễ dàng chuyển đổi từ CentOS Linux sang Rocky Linux mà không gặp nhiều khó khăn. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp và tổ chức đã đầu tư nhiều vào cơ sở hạ tầng dựa trên CentOS Linux.
Rocky Linux được phát triển và duy trì bởi một cộng đồng lớn mạnh, đảm bảo rằng hệ điều hành sẽ tiếp tục nhận được các bản cập nhật và hỗ trợ trong thời gian dài. Dự án này cũng nhận được sự ủng hộ từ nhiều công ty và tổ chức trong ngành công nghệ.
AlmaLinux:
AlmaLinux là một lựa chọn thay thế khác cũng rất được ưa chuộng. Dự án này được tài trợ bởi CloudLinux, một công ty chuyên cung cấp các giải pháp Linux cho hosting. AlmaLinux cũng đặt mục tiêu tương thích nhị phân với RHEL và là một dự án mã nguồn mở được cộng đồng quản lý.
Tương tự như Rocky Linux, AlmaLinux cung cấp một sự thay thế ổn định và đáng tin cậy cho CentOS Linux. Nó được thiết kế để hoạt động tốt trong môi trường sản xuất và nhận được các bản cập nhật thường xuyên.
Một ưu điểm của AlmaLinux là nó được hỗ trợ bởi một công ty có kinh nghiệm trong lĩnh vực Linux, đảm bảo nguồn lực và sự ổn định cho dự án. AlmaLinux cũng có một cộng đồng người dùng và nhà phát triển đang phát triển mạnh mẽ.
Các bản phân phối Linux khác:
Ngoài Rocky Linux và AlmaLinux, người dùng cũng có thể cân nhắc các bản phân phối Linux khác như Ubuntu Server và Debian. Ubuntu Server là một hệ điều hành rất phổ biến, nổi tiếng với sự dễ sử dụng và cộng đồng hỗ trợ lớn. Debian là một hệ điều hành lâu đời và được biết đến với sự ổn định và số lượng lớn các gói phần mềm.
Việc lựa chọn hệ điều hành thay thế phù hợp sẽ phụ thuộc vào nhu cầu và yêu cầu cụ thể của từng người dùng hoặc tổ chức. Các yếu tố cần xem xét bao gồm tính ổn định, khả năng tương thích, cộng đồng hỗ trợ và vòng đời hỗ trợ.
Hướng Dẫn Sử Dụng CentOS Stream
Mặc dù CentOS Linux đã ngừng hỗ trợ, CentOS Stream vẫn là một lựa chọn cho những người muốn tiếp cận các công nghệ mới nhất và đóng góp vào quá trình phát triển của RHEL. Phần này sẽ cung cấp một hướng dẫn cơ bản về cách sử dụng CentOS Stream.
Yêu cầu phần cứng tối thiểu: Để cài đặt CentOS Stream, bạn cần một máy tính hoặc máy chủ có cấu hình tối thiểu như sau:
- RAM: 1GB (khuyến nghị 2GB trở lên)
- Ổ cứng: 20GB dung lượng trống (khuyến nghị 40GB trở lên)
- CPU: Bộ xử lý 64-bit
Các phương pháp cài đặt: CentOS Stream có thể được cài đặt từ file ISO tải về từ trang web chính thức. Bạn có thể tạo một USB bootable hoặc ghi ra đĩa DVD để cài đặt. Ngoài ra, nhiều nhà cung cấp dịch vụ đám mây cũng cung cấp các image của CentOS Stream để bạn có thể triển khai một máy chủ ảo một cách nhanh chóng.
Các lệnh cơ bản thường dùng: Khi làm việc với CentOS Stream (hoặc bất kỳ điều hành Linux nào), bạn sẽ thường xuyên sử dụng dòng lệnh (terminal). Dưới đây là một số lệnh cơ bản:
ls: Liệt kê các file và thư mục.cd: Thay đổi thư mục.mkdir: Tạo thư mục mới.rm: Xóa file hoặc thư mục.cp: Sao chép file hoặc thư mục.mv: Di chuyển hoặc đổi tên file hoặc thư mục.sudo: Chạy lệnh với quyền của người quản trị.
Quản lý gói phần mềm với DNF: CentOS Stream sử dụng trình quản lý gói DNF (Dandified Yum). Các lệnh thường dùng bao gồm:
sudo dnf update: Cập nhật tất cả các gói phần mềm đã cài đặt.sudo dnf install <tên_gói>: Cài đặt một gói phần mềm mới.sudo dnf remove <tên_gói>: Gỡ bỏ một gói phần mềm.sudo dnf search <từ_khóa>: Tìm kiếm các gói phần mềm.
Cấu hình mạng cơ bản: Để cấu hình mạng trên CentOS Stream, bạn có thể sử dụng các công cụ như ip, ifconfig (có thể cần cài đặt), hoặc chỉnh sửa các file cấu hình mạng trong thư mục /etc/sysconfig/network-scripts/.
Các biện pháp bảo mật cơ bản: Một số biện pháp bảo mật cơ bản bạn nên thực hiện trên máy chủ CentOS Stream bao gồm:
- Cập nhật hệ thống thường xuyên.
- Sử dụng mật khẩu mạnh cho người dùng root và các tài khoản khác.
- Cấu hình tường lửa (firewall) để chỉ cho phép các kết nối cần thiết.
- Vô hiệu hóa đăng nhập root qua SSH và sử dụng key-based authentication.
CentOS Trong Bối Cảnh Hiện Tại và Tương Lai
Trong bối cảnh hiện tại, CentOS Linux không còn là lựa chọn ưu tiên cho các máy chủ sản xuất mới do đã ngừng hỗ trợ. Tuy nhiên, CentOS 7 vẫn đang được sử dụng rộng rãi và sẽ tiếp tục nhận các bản cập nhật bảo mật cho đến giữa năm 2024.
CentOS Stream hiện tại đóng vai trò là một nền tảng cho các nhà phát triển và những người muốn thử nghiệm các công nghệ mới nhất trong hệ sinh thái Red Hat. Nó có thể không phù hợp cho các môi trường sản xuất đòi hỏi sự ổn định cao trong thời gian dài.
Tương lai của hệ sinh thái CentOS có lẽ sẽ tập trung vào CentOS Stream và các hệ điều hành thay thế như Rocky Linux và AlmaLinux. Rocky Linux và AlmaLinux đang nhanh chóng trở thành những lựa chọn phổ biến cho những người dùng cần một hệ điều hành ổn định và tương thích với RHEL.
Lời khuyên cho người dùng CentOS hiện tại là nên bắt đầu lên kế hoạch chuyển đổi sang một hệ điều hành khác, đặc biệt nếu họ đang sử dụng CentOS 8. Rocky Linux và AlmaLinux là những ứng cử viên sáng giá, nhưng việc đánh giá nhu cầu cụ thể của bạn sẽ giúp bạn đưa ra quyết định tốt nhất.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
CentOS có còn được sử dụng không?
Mặc dù CentOS Linux đã ngừng hỗ trợ cho các phiên bản mới, CentOS 7 vẫn còn được sử dụng và sẽ nhận cập nhật bảo mật đến tháng 6 năm 2024. CentOS Stream vẫn đang hoạt động và hướng đến các nhà phát triển. Tuy nhiên, cho các máy chủ sản xuất mới, các lựa chọn thay thế như Rocky Linux và AlmaLinux thường được ưu tiên hơn.
Sự khác biệt chính giữa CentOS Stream và CentOS Linux là gì?
CentOS Linux là một bản phân phối ổn định, phát hành theo chu kỳ lớn, tập trung vào độ tin cậy trong thời gian dài. CentOS Stream là một bản phân phối phát triển liên tục (rolling release), cung cấp các phiên bản phần mềm mới nhất và đóng vai trò là thượng nguồn cho RHEL.
Tôi nên chọn Rocky Linux hay AlmaLinux?
Cả Rocky Linux và AlmaLinux đều là những lựa chọn tuyệt vời và tương thích nhị phân với RHEL. Sự lựa chọn giữa chúng thường phụ thuộc vào sở thích cá nhân, sự quen thuộc với cộng đồng và các yếu tố khác như chính sách hỗ trợ và phát triển của từng dự án. Cả hai đều hướng đến sự ổn định và lâu dài.
CentOS 7 sẽ được hỗ trợ đến khi nào?
CentOS 7 sẽ tiếp tục nhận các bản cập nhật bảo mật cho đến ngày 30 tháng 6 năm 2024. Sau thời điểm này, người dùng nên cân nhắc chuyển sang một hệ điều hành khác để đảm bảo an ninh cho hệ thống của mình.
Tôi có thể tải CentOS Stream ở đâu?
Bạn có thể tải các file ISO cài đặt của CentOS Stream từ trang web chính thức của dự án: https://www.centos.org/download/.
Kết Luận
CentOS đã trải qua một hành trình dài và đóng vai trò quan trọng trong thế giới Linux. Sự thay đổi sang CentOS Stream và việc ngừng hỗ trợ CentOS Linux đã tạo ra một bước ngoặt lớn. Tuy nhiên, cộng đồng mã nguồn mở đã nhanh chóng thích ứng và cung cấp các lựa chọn thay thế mạnh mẽ như Rocky Linux và AlmaLinux.
Việc hiểu rõ lịch sử, hiện tại và các lựa chọn thay thế cho CentOS là rất quan trọng đối với bất kỳ ai đang làm việc với máy chủ và hệ thống Linux. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện và giúp bạn đưa ra những quyết định phù hợp cho nhu cầu của mình.
Để tiếp nối hành trình khám phá CentOS và các hệ điều hành máy chủ, nếu bạn đang tìm kiếm một nền tảng để triển khai website hoặc ứng dụng của mình, hãy cân nhắc dịch vụ thuê Hosting giá rẻ chất lượng tốc độ cao tại InterData. Với phần cứng thế hệ mới và dung lượng được tối ưu, hosting của chúng tôi sẽ là bước khởi đầu vững chắc cho bạn.
Khi nhu cầu phát triển hơn, dịch vụ thuê VPS giá rẻ uy tín cấu hình cao tại InterData sẽ mang đến sự linh hoạt và khả năng tùy chỉnh cao hơn. Chúng tôi trang bị bộ xử lý AMD EPYC/Intel Xeon Platinum cùng SSD NVMe U.2, đảm bảo tốc độ và sự ổn định cho mọi tác vụ.
Nếu bạn cần một giải pháp mạnh mẽ và linh hoạt hơn nữa, dịch vụ thuê Cloud Server giá rẻ chất lượng của InterData là lựa chọn lý tưởng. Với công nghệ ảo hóa tiên tiến, băng thông cao và phần cứng cao cấp, Cloud Server của chúng tôi sẽ đáp ứng mọi yêu cầu về hiệu suất và khả năng mở rộng. Hãy liên hệ ngay để được tư vấn giải pháp phù hợp nhất!
Nhận xét
Đăng nhận xét